ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ’ਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ
25 ਨਵੰਬਰ ਦੀ ਸੰਪਾਦਕੀ ‘ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ’ਤੇ ਸਖ਼ਤੀ’ ਕਿਸਾਨੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਸਥਿਤੀ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਏ ਕਿਸਾਨ ਵਿਰੋਧੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਾਨ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵੱਲੋਂ 26 ਤੇ 27 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ‘ਦਿੱਲੀ ਵੱਲ ਕੂਚ ਕਰੋ’ ਦੇ ਸੱਦੇ ਕਾਰਨ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ’ਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਸਖ਼ਤੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਹਰਿਆਣੇ ਵਿਚ ਧਾਰਾ 144 ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਤੇ ਸੜਕਾਂ ’ਤੇ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਪੱਥਰ ਤੇ ਬੈਰੀਕੇਡ ਲਗਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਵੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਰਾਮਲੀਲਾ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਰੈਲੀ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹਰ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ’ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਰੱਖਣ ਦਾ ਪੂਰਾ ਹੱਕ ਹੈ, ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਾਸੇ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਸੰਜੀਵ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ, ਮੁਹਾਲੀ
ਲਾਂਘੇ ਲਈ ਭਟਕਦੇ ਲਾੜੇ
26 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਫ਼ੇ ’ਤੇ ਛਪੀ ਖ਼ਬਰ ‘ਲਾਂਘੇ ਲਈ ਡੱਬਵਾਲੀ ’ਚ ਭਟਕਦੇ ਰਹੇ ਲਾੜੇ’ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਕੋਈ ਚਿੰਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਾਰਨ ਲਾਈਆਂ ਰੋਕਾਂ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਝੱਲਣੀਆਂ ਪੈ ਰਹੀਆਂ ਹਨ? ਹੋਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕਿਸਾਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ-ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਹੱਦ ਸੀਲ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਲਾੜਿਆਂ ਨੂੰ ਲਾਂਘੇ ਲਈ ਡੱਬਵਾਲੀ ’ਚ ਪੁਲੀਸ ਦੀਆਂ ਲ੍ਹੇਲੜੀਆਂ ਤਕ ਕੱਢਣੀਆਂ ਪਈਆਂ। ਪਰ ਪੁਲੀਸ ਟੱਸ ਤੋਂ ਮੱਸ ਨਾ ਹੋਈ ਕਿਉਂਕਿ ਰੋਕਾਂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੇ ਕੇ ਸਰਕਾਰ ਤਾਂ ਆਪੋ ਆਪਣੀਆਂ ਕੋਠੀਆਂ ’ਚ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਫ਼ਰਕ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ਜੇ ਲਾੜੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲਾੜੀਆਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਬਰਾਤਾਂ ਲੈ ਕੇ ਇੰਝ ਰਾਹਾਂ ’ਚ ਖੱਜਲ-ਖੁਆਰ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ।
ਫ਼ਕੀਰ ਸਿੰਘ, ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ, ਦਸੂਹਾ
ਹੱਕ-ਸੱਚ ਦੀ ਆਵਾਜ਼
26 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਜਿੱਥੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਿਵਸ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ ਚੁੱਕਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਰਗ ਦੀ ਹੜਤਾਲ ਅਹਿਮ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣ ਲਈ ਔਰਤਾਂ, ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੈਰੀਕੇਡ ਤੇ ਠੰਡ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੁਛਾੜਾਂ ਨਾਲ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਅੱਗੇ ਸਭ ਕੁਝ ਹਾਰਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਨਿਕਿਤਾ ਸ਼ਰਮਾ (ਈਮੇਲ)
ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਡਾਨੀ
25 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਆ ਪੰਨੇ ’ਤੇ ਰਾਮਚੰਦਰ ਗੁਹਾ ਦਾ ਲੇਖ ‘ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਡਾਨੀ’ ਅਰਬਪਤੀਆਂ ਦੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਨਾਲ ਨੇੜਤਾ ਦਾ ਸਮਾਜ ’ਤੇ ਪੈਂਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਕਿਵੇਂ ਮੋਦੀ ਦੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਅਡਾਨੀ ਹੁਰਾਂ ਗ਼ਰੀਬ ਮਛੇਰੇ ਅਤੇ ਅਮੀਰ ਤੱਟੀ ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਮੋਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣ ਗਏ ਤਦ ਤੋਂ ਆਰਥਿਕ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਅਡਾਨੀਆਂ-ਅੰਬਾਨੀਆਂ ਨੇ ਇਉਂ ਤੋੜਿਆ-ਮਰੋੜਿਆ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਅਤੇ ਅਮੀਰ-ਗ਼ਰੀਬ ਦਾ ਆਰਥਿਕ ਪਾੜਾ ਸਿਖ਼ਰਾਂ ਛੂਹ ਗਿਆ।
ਜਗਰੂਪ ਸਿੰਘ, ਉੱਭਾਵਾਲ (ਸੰਗਰੂਰ)
ਲੰਗਰ ਵਾਲਾ ਮੋਬਾਇਲ
23 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਆ ਪੰਨੇ ’ਤੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਵਿਜੈ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਮਿਡਲ ‘ਲੰਗਰ ਵਾਲਾ ਮੋਬਾਇਲ’ ਮਿਡਲ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਗ਼ਰੀਬ ਵਰਗ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਬਾਰੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਸਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ ਪਰ ਲੇਖਕ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਵਿਜੈ ਕੁਮਾਰ ਇਹ ਗੱਲ ਲੁਕੋ ਗਏ ਕਿ ਇਹ ਘਟਨਾ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ ਜਾਂ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲ ਨਾਲ। ਦੂਜੇ, ਕਰੋਨਾ ਮਹਾਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ, ਦੁੱਧ ਦਾ ਦੁੱਧ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਵਾਂਗ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਮਾਲਵਿੰਦਰ ਤਿਉਣਾ ਪੁਜਾਰੀਆ, ਬਠਿੰਡਾ
ਸੱਚ ਦੀ ਪਛਾਣ
17 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਅੰਕ ਵਿਚ ਲਾਲ ਚੰਦ ਸਿਰਸੀਵਾਲਾ ਆਪਣੇ ਲੇਖ ‘ਇਹੀ ਤਾਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਨੇ ਉਹ’ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਬਿਆਨਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ, ਕਿਵੇਂ ਸੱਚ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਵੇਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸੱਤਾ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਮ ਲੋਕ ਸੱਚ ਨੂੰ ਬਿਨਾ ਜਾਣੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਸੇ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਤਕ ਜਾ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਨਾ ਕਿ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾ ਕੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਨਾਪਾਕ ਇਰਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।
ਕਮਲਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਜੰਗਪੁਰਾ (ਮੁਹਾਲੀ)