ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਵਿਵਾਦ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਪਾਸ਼ ਨੇ ਕਾਰਲ ਸੈਂਡਬਰਗ ਦੀ ਨਜ਼ਮ ‘ਗਰਾਸ’ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਹੇਠ ਛਪਵਾਇਆ। ਇਹ ਗ਼ਲਤ ਹੈ। ਪਾਸ਼ ਦੀ ਲਿਖੀ ਨਜ਼ਮ ‘ਸੰਕਲਪ’ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੰਕ ਵਿਚ ਛਪੀ ਜਿਸ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸੰਧੂ, ਗੁਰਭਜਨ ਗਿੱਲ, ਪ੍ਰੇਮ ਬਰਵਾਲਾ ਅਤੇ ਹਰਪਾਲ ਕਨੋਚਵੀ ਸਨ।
ਮੈਂ / ਪਾਸ਼
(ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਕਵੀ ਕਾਰਲ ਸੈਂਡਬਰਗ ਦੀ ਨਜ਼ਮ ‘ਗਰਾਸ’ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਦਿਨੀਂ ਇਹ ਨਜ਼ਮ ਲਿਖੀ)
ਮੈਂ ਘਾਹ ਹਾਂ
ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੀਤੇ ਕਰਾਏ ’ਤੇ ਉੱਗ ਆਵਾਂਗਾ
ਬੰਬ ਸੁੱਟ ਦਿਓ ਭਾਵੇਂ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਦਿਆਲੇ ’ਤੇ
ਬਣਾ ਦਿਓ ਹਰ ਹੋਸਟਲ ਮਲਬੇ ਦਾ ਢੇਰ
ਸੁਹਾਗਾ ਫੇਰ ਦਿਓ ਬੇਸ਼ੱਕ ਸਾਡੀਆਂ ਝੁੱਗੀਆਂ ’ਤੇ
ਮੈਨੂੰ ਕੀ ਕਰੋਗੇ?
ਮੈਂ ਤਾਂ ਘਾਹ ਹਾਂ, ਹਰ ਚੀਜ਼ ਢੱਕ ਲਵਾਂਗਾ
ਹਰ ਢੇਰ ’ਤੇ ਉੱਗ ਆਵਾਂਗਾ
ਬੰਗੇ ਦੀ ਢੇਰੀ ਕਰ ਦਿਓ, ਸੰਗਰੂਰ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਦਿਓ
ਧੂੜ ’ਚ ਮਿਲਾ ਦਿਓ ਲੁਧਿਆਣੇ ਦਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
ਮੇਰੀ ਹਰਿਆਲੀ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ…
ਦੋ ਸਾਲ, ਦਸ ਸਾਲ ਬਾਅਦ
ਸਵਾਰੀਆਂ ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਟਿਕਟ-ਕੱਟ ਨੂੰ ਪੁੱਛਣਗੀਆਂ
ਇਹ ਕਿਹੜੀ ਥਾਂ ਹੈ?
ਮੈਨੂੰ ਬਰਨਾਲੇ ਉਤਾਰ ਦੇਣਾ ਜਿੱਥੇ ਹਰੇ ਘਾਹ ਦਾ ਜੰਗਲ ਹੈ
ਮੈਂ ਘਾਹ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਾਂਗਾ
ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਹਰ ਕੀਤੇ ਕਰਾਏ ’ਤੇ ਉੱਗ ਆਵਾਂਗਾ।
